Państwo - Polityka - Bezpieczeństwo. Portal naukowy

Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych.

Encyklopedia Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Przejdź do
Encyklopedia Administracji Publicznej

Data publikacji

System antyterrorystyczny



Zbiór istniejących i wzajemnie powiązanych w danym państwie elementów dedykowanych przeciwdziałaniu terroryzmowi, obejmujących rozwiązania prawnokarne, instytucjonalne oraz kompetencyjne wyspecjalizowanych organów i realizowane w tym obszarze polityki. Struktura systemu antyterrorystycznego (s.antyt.) na szczeblu krajowym może być ujmowana funkcjonalnie poprzez obszary odpowiedzialności poszczególnych instytucji i agend w ramach określonych faz: 1. detekcja (nadzór i obserwacja); 2. prewencja (uniemożliwianie); 3. ochrona (osób i mienia); 4. działania wyprzedzające, czyli powstrzymanie działań terrorystycznych, w tym przechwytywanie lub rozbijanie grup/osób planujących zamachy; 5. zarządzanie skutkami – działania w fazie kryzysowej i postkryzysowej, czyli ograniczenia oddziaływania ataku; 6. etap atrybucji – dotyczący m.in. oceny zdolności odnalezienia sprawców ataku; 7. analiza i innowacja, czyli autorefleksyjność s.antyt. i jego aktorów w kontekście nowych wyzwań i zagrożeń. Elementami konstytuującymi i wpływającymi na efektywność s.antyt. danego państwa jest koordynacja i przepływ informacji pomiędzy instytucjami zaangażowanymi w zwalczanie terroryzmu oraz współpraca międzynarodowa. Działania antyt. skupiają się m.in. na: niwelowaniu podłoża terroryzmu; rozpoznaniu informacyjnym (uzyskiwaniu, analizowaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji); zapobieganiu terroryzmowi poprzez ściganie sprawców przestępstw o podłożu terrorystycznym (w polskim systemie prawnokarnym przestępstw o charakterze terrorystycznym) w myśl zasady 4U: ustalenie, ujęcie, ukaranie, uniemożliwienie; ograniczaniu zdolności operacyjnych terrorystów i aktywności ich sympatyków; zwiększaniu odporności na zamachy wśród potencjalnych celów (m.in. utwardzanie bezpieczeństwa fizycznego, profilaktyka antyt.); obronie bezpośredniej (działania kontrterrorystyczne); zarządzaniu kryzysowym w przypadku wystąpienia incydentów o charakterze terrorystycznym (np. minimalizacja skutków incydentu i przywracanie stanu sprzed sytuacji kryzysowej); komunikacji społecznej (antyt. polityka informacyjna, edukacja antyt.); koordynacji (wewnątrzobszarowej i międzyresortowej uwzględniającej działania ewaluacyjne i naprawcze); walce z radykalizacją postaw i zachowań prowadzących do brutalnego ekstremizmu i terroryzmu (w tym → deradykalizacja, deprogramowanie, resocjalizacja i reintegracja ze społeczeństwem); współpracy międzynarodowej. [ antyterroryzm; kontrterroryzm]

Literatura

B. Bolechów, Polityka antyterrorystyczna w świetle badań nad terroryzmem, Wrocław 2012.

B. Ganor, The Counter-Terrorism Puzzle. A Guide for Decision Makers, New Brunswick 2005.

A. Gasztold, Terroryzm jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, red. R. Zięba, Warszawa 2018.